Działalność naukowa

Działalność naukowa w Katedrze i Zakładzie Biochemii

 

Działalność naukowa Katedry skupia się na badaniu mechanizmów molekularnych powstawania i rozwoju patologii towarzyszących chorobom cywilizacyjnym – miażdżycy tętnic oraz cukrzycy i ich skojarzeniu z nowotworami. Większość badań prowadzimy na modelach hodowli komórkowych – głównie wykorzystujemy komórki endotelialne pochodzące z różnych lokalizacji naczyniowych, a także komórki miocytów gładkich naczyń, komórki pigmentowe siatkówki oraz linie komórek nowotworowych. Przedmiotem naszego zainteresowania jest wpływ biochemicznych czynników ryzyka występowania miażdżycy tętnic i cukrzycy na mechanizmy molekularne prowadzące do dysfunkcji komórek łożyska naczyniowego, głównie komórek endotelialnych. Cukrzyca istotnie zwiększa zapadalność na nowotwory. Stąd też drugim kierunkiem prowadzonych w Katedrze badań jest ocena wpływu wybranych leków na rozwój komórek nowotworowych in vitro. Celem prowadzonych badań jest określenie wpływu leków stosowanych w terapii cukrzycy na rozwój komórek nowotworowych, ich przeżywalność oraz poznanie molekularnych mechanizmów regulujących te procesy. Szczególnie interesują nas nowe leki stosowane w terapii cukrzycy: leki inkretynowe oraz gliptyny (inhibitory DPP-IV).

Oprócz badań podstawowych Katedra realizuje także wiele badań klinicznych we współpracy z klinikami Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Badania te dotyczą poszukiwania markerów ryzyka i markerów prognostycznych u pacjentów w wieku podeszłym (we współpracy z Oddziałem Geriatrii Górnośląskiego Centrum Medycznego), a także u najmłodszych pacjentów (we współpracy z Kliniką Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka). Wraz z Kliniką Okulistyki Uniwersyteckiego Centrum Okulistyki i Onkologii SUM Katedra prowadzi badania nad powikłaniami ocznymi cukrzycy, głównie na modelu komórek pigmentowych siatkówki. Dzięki szerokiej współpracy z Kliniką Chorób Wewnętrznych i Chemioterapii Onkologicznej poszukujemy biomarkerów mogących mieć zastosowanie jako predyktory odpowiedzi na chemioterapię i czynniki prognostyczne.

 

 

Udział w grantach finansowanych w ramach konkursów Ministerstwa Nauki:

  • „Ocena stanu zdrowia osób w starszym wieku ze szczególnym uwzględnieniem czynności ściany naczyniowej (2010 – 2013)
  • „Wpływ substancji pobudzających układ inkretynowy na czynność śródbłonka naczyniowego” – 2010-2012
  • „Rola osi osteoprotegeryna/TRAIL w regulacji mechanizmów determinujących pozawałową przebudowę lewej komory i rozwój niewydolności serca po zawale w oparciu o model eksperymentalnego zawału serca u myszy” – grant NCN do 2019 r.
  • „Inkretynomimetyki jako leki regulujące apoptozę i proliferację komórek śródbłonka naczyniowego” – grant NCN 2017 – 2018
  • „Rola sitagliptyny w modulacji odpowiedzi komórek nowotworu jajnika na stosowane chemioterapeutyki” - grant NCN 2017 – 2018
  • "Rola miRNA w odpowiedzi komórek raka jelita grubego na IL-17A" - grant NCN 2020 – 2021

 

Prace doktorskie

Prócz prac magisterskich w naszym zakładzie realizowane są badania w ramach studiów doktoranckich oraz szkół doktorskich. Poniżej przykładowe tematy prac doktorskich realizowanych w ostatnich latach w naszym zakładzie (w nawiasie rok obrony doktorskiej):

  • Wpływ inkretynomimetyków na ekspresję metaloproteaz w liniach komórkowych raka jajnika SKOV-3 i CAOV-3 - lek.wet. Leszek Dziubdziela (2020)
  • Ocena przydatności wybranych czynników inkretynowych oraz adipocytokin u kobiet z rakiem piersi poddanych chemioterapii - lek. Dobromiła Karwasiecka (2020)
  • The influence of incretin mimetics on ovarian cancer cell proliferation and apoptosis - lek. Mohammad Reza F. Aghdam (2020)
  • Wpływ inkretynomimetyków na stymulowaną TNF-α i glikowaną albuminą ekspresję metaloproteaz macierzy zewnątrzkomórkowej w komórkach mięsni gładkich ściany naczyniowej -  mgr Agnieszka Kłych-Ratuszny (2016)
  • Wpływ inkretynomimetyków na stymulowaną zaawansowanymi produktami glikacji i TNF-α ekspresję genu i receptora RAGE w ludzkich komórkach endotelialnych - mgr Agnieszka Kosowska (2013)

 

Realizujemy także program Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Uniwersytet Młodych Wynalazców”, którego celem jest popularyzacja i upowszechnienie nauki wśród młodzieży. W roku akademickim 2014/15 nasz projekt „Od ucznia do naukowca – wstęp do technik biologii molekularnej” został przez MNiSW wybrany do realizacji w ramach Uniwersytetu Młodych Wynalazców.